Co pomaga poprawić koncentrację u dzieci? Domowe sposoby i techniki wspierające skupienie

Z czego wynikają problemy z koncentracją?

Według naukowców czas skupienia u dzieci wydłuża się wraz z wiekiem, jednak – nawet u starszych nastolatków – nie jest on wybitnie długi. Dla przykładu, dzieci w wieku 5-7 lat są w stanie skoncentrować się na zaledwie 15-25 minut, dzieci 8-10 -letnie maksymalnie 35 minut, a dzieci w wieku 11-13 lat przez 45 minut.

Warto dodać, że skupienie w tym przypadku zależy nie tylko od możliwości dziecka, ale też od stopnia zainteresowania danym tematem i jego atrakcyjnością. Niestety, często bywa tak, że dzieci nie są w stanie skupić się nawet na kilkanaście minut, nie mówiąc już o dłuższym czasie. Jest to spowodowane wieloma czynnikami, między innymi dużą liczbą bodźców zewnętrznych, hałasem, zmęczeniem czy stresem.

Dziecko w takiej sytuacji zaczyna unikać czynności wymagających dłuższego skupienia, często gubi wątek czy też rozprasza się przy najmniejszym bodźcu oraz zapomina o powierzonych mu zadaniach. I o ile taki stan często wynika ze zmęczenia czy stresu i jest przejściowy, to warto zaobserwować swoją pociechę, bo kiedy roztargnienie i brak koncentracji trwa przez dłuższy czas i wpływa na codzienne funkcjonowanie, warto zasięgnąć opinii specjalisty lub psychologa dziecięcego.

Jak poprawić skupienie u dziecka?

Widzisz, że Twoje dziecko boryka się z brakiem koncentracji? Pomożemy Ci opracować plan, który powinien pomóc. Po pierwsze, zadbaj o podstawy. Czy w pokoju, w którym dziecko uczy się i odrabia lekcje, znajdują się rozpraszacze? Zadbaj o cichą i uporządkowaną przestrzeń do nauki, wolną od telefonu, zabawek, grającego radia.

Na biurku powinny zostać tylko przybory do nauki. Chaos również nie jest mile widziany – udowodniono, że bałagan jest potężnym dekoncentrującym czynnikiem. Dlatego przed zabraniem się do nauki, poproś dziecko o posprzątanie biurka. Inną wskazówką, która może pomóc w osiągnięciu stanu skupienia, jest codzienne planowanie – rutyna to sprzymierzeniec koncentracji. Jeśli Twoje dziecko będzie wiedziało, że każdego dnia musi poświęcić określony czas na naukę, po którym będzie mogło oddać się swoim pasjom, będzie dużo bardziej skupione niż wówczas, gdy nie będzie widziało końca odrabiania lekcji.

Pomocne może tu być układanie harmonogramów i mikro celów. Dobrym sposobem jest też zrobienie listy zadań – byle była ona adekwatna do czasu, którym dysponuje nastolatek! Oczywiście bardzo istotne są również takie aspekty jak dbanie o higienę snu oraz o właściwą dietę, które długoterminowo mogą mieć ogromny wpływ – zarówno na pracę mózgu, a co za tym idzie poziom koncentracji, jak i na dobre samopoczucie.

Nastolatek, aby się wysypiać, potrzebuje minimum 8 – 10 godzin snu. Pamiętaj, że jego organizm intensywnie się rozwija, więc wysypianie się jest kluczowe dla jego zdrowia. Ważna jest także dieta – ogranicz fast foody i gazowane napoje do minimum i zadbaj o nasycenie diety w warzywa, czy też zdrowe tłuszcze, które wpływają na pracę mózgu – np. orzechy, oliwa z oliwek, awokado, nasiona, ryby.

Techniki, które wspierają skupienie

Wielu rodziców zastanawia się, jak rozwinąć u dziecka umiejętność koncentracji (bo jest to w zasadzie rzecz, której można się nauczyć). Oto kilka prostych sposobów, które możecie wypróbować u siebie w domu:

• Skupienie poprzez zabawę – graj i baw się jak najwięcej ze swoimi dziećmi. W planszówki, w gry słowne, zabawy manualne – wszystko to metody, które wspierają koncentrację. Świetnie zadziałają tu na przykład scrabble, warcaby, memory, puzzle, zgadywanki, rozwiązywanie zagadek, a także lepienie z plasteliny czy malowanie. Zabawę dopasuj do wieku dziecka.
• Aktywności ruchowe – coraz więcej naukowców potwierdza, że ruch ma kluczowy wpływ na naukę i zapamiętywanie. Jest to także naturalny sposób na pobudzenie koncentracji. Wystarczy chwila zabawy w berka, albo kilka przysiadów i rozciągania, lub chociażby 15 minut tańca do ulubionej piosenki – i mózg od razu inaczej pracuje. Warto też wprowadzić “naukę z ruchem”, czyli np. rozwiązywanie działań matematycznych na tablicy magnetycznej lub powtarzanie słówek spacerując po pokoju.
• Technika Pomodoro – to metoda, która wspiera naturalne procesy koncentracji. Polega na wykonywaniu zadań w 25- lub 30-minutowych blokach czasowych, po których następuje krótka przerwa. Po wykonaniu kilku “pomodoro”, można zrobić dłuższą przerwę. Technikę tą wykorzystuje np. platforma edukacyjna dla uczniów klas 7 i 8 – Skumani.pl. Dzieci znajdą na platformie 30-minutowe lekcje oraz najważniejsze momenty video trwające paręnaście minut, które prowadzone są w interesujący i angażujący sposób. Po obejrzanej lekcji przychodzi czas na utrwalenie materiału za pomocą sprawdzonych pomocy dydaktycznych – map myśli, fiszek, quizów czy kart pracy. Jest to duże ułatwienie dla osób, które borykają się z brakiem skupienia.

Pamiętaj, że koncentracja to umiejętność, którą można rozwijać – wystarczy odrobina cierpliwości, wsparcia i odpowiednie narzędzia. Dobrze dobrane metody, regularność i pozytywna atmosfera potrafią zdziałać cuda. Zadbaj o te elementy, a Twoje dziecko z czasem samo zauważy efekty swojej pracy.